11 . گوڵان . 2725
ماڵەوەکتێبخانەهەواڵوتووێژوتارھێدلاینRoj- Tech

ئەنجامنامەی کۆنفرانسی رۆژهەڵات، لایەنەکان بۆ بەشدار نەبوون؟

ئەنجامنامەی کۆنفرانسی رۆژهەڵات، لایەنەکان بۆ بەشدار نەبوون؟
9 . گوڵان . 2725

کۆنفرانسی بۆ رۆژهەڵاتی کوردستان بەبێ بەشداری زۆرینەی لایەنە سیاسییەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان بەرێوەچوو، بەشدارنەبووان دەڵێن ئاگاداری ئامادەکارییەکان نەبوونە. هاوکات کۆنفرانسەکە لەراگەیاندنی کۆتاییدا پێیوایە دۆخەکە هەستیارەو داوای یەکهەڵوێستی و یەکدەنگی لەلایەنە سیاسییەکان دەکات.

رۆژانی شەممەو یەکشەممە ٦و ٧ی بانەمەڕ کۆنگرەی نەتەوەیی کورد ناسراو بە کەنەکە کۆنفرانسێکی دوو رۆژەیان بەناوی کۆنفرانسی بۆ رۆژهەڵاتی کوردستان لە وڵاتی هۆڵەند بەرێوەبرد. لەو کۆنفرانسەدا ژمارەیەک کەسایەتی ئاکادیمیک و چاودێری سیاسیی باسەکانیان لەسەر دۆخی جیهان، ناوچە، ئێران و رۆژهەڵاتی کوردستان پێشکەش کردووە.
لەو کۆنفرانسەدا زۆربەی لایەنە سیاسییەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان بەشداریان نەکرد، هەر بەشدار نەبوونی ئەوان و کشانەوەیان بووە هۆی ئەوەی کە کۆنفرانسەکە بەشداری لایەنە سیاسییەکان بەرێوەنەچێت و کەسایەتییە ئاکادیمییەکان و چاڵاکوانە سیاسیی و مەدەنییەکان بابەتی تێدا پێشکەش بکەن.

ئەندامێکی کەنەکەو یەکێک لە رێکخەرەکانی کۆنفرانسەکە کە نەیویست ناوی بهێندرێت، (دەنگ و ناوی لای رۆژهەڵات نیوز پارێزراوە) بە رۆژهەڵات نیوزی راگەیاند، یەکەم کەس کە لە کۆنفرانسەکە کشایەوە، حیزبی دیموکراتی کوردستانی ئێران بوو، دواتر کۆمەڵەی شۆرشگێری زەحمەتکێشانی کوردستانی ئێران و ئینجا لایەنەکانی دیکەش کشانەوە. ئەو سەرچاوەیە باسیشی لەوەکرد کە دواتر هەوڵیاندا کە پانێلیستەکان لەزۆربەی بیروبۆچوونی لایەنە سیاسییەکان بن.

سەبارەت بە بەشداری نەکردنی لایەنە سیاسییەکانیش سەرچاوەیەکی ئاگادار لە حیزبی دیموکراتی کوردستانی ئێران لە ئوروپا کە نەیویست ناوی بهێندرێت، (ناو و دەنگی لای رۆژهەڵات نیوز پارێزراوە)، بە رۆژهەڵات نیوزی راگەیاند کەئەوان هیچ بڕیارێکیان بۆ بەشداریکردن لە کۆنفرانسەدا نەداوە، هەتا لێی پاشگەزببنەوە. ئەو کادیرەی حیزبی دیموکرات وتیشی کە ئەوان ئاگاداری ئامادەکارییەکانی ئەو کۆنفرانسە نەبوونەو هاوکات ئەزموونی پێشووتریشیان لەگەڵ کەنەکە هەبووە، هەربۆیە هەر لەسەرەتاوە بڕیار نەبووە کە بەشداری بکەن.

هاوکات رۆژهەڵات نیوز، زانیویەتی کە لە کۆبوونەوەی لایەنە سیاسییەکان لە بارەگای کەنەکە لە بروکسێل، بڕیاردرابوو کە لێژنەیەکی ئامادەکاری بۆ ئەو کۆنفرانسە بە بەشداری هەموو لایەنەکان پێکبهێندرێت، بەڵام ئەو لێژنەیە لەسەر بنەمای بڕیارەکانی پێشوو پێکنەهاتووە.

لەگەڵ هەمووی ئەوانەش کۆنفرانسی بۆ رۆژهەڵات دوای تەواوبوونی کارەکانیان، راگەیاندراوێکیان بڵاوکردەوەو تێیدا هاتووە:"لەلایەکەوە کورد تووشی قەیرانی ناسینی پێگەو جێگەی خۆی وەکوو کەمەنەتەوە یان ئەتنیک لەناو ئێراندا بووەو لە لایەکی تریشەوە پەرچەکداری بەربڵاوی مەعریفی و دیسکۆرسیڤی نەتەوە دەوڵەتی ئێرانی لەبەردەم خۆیدا دەبینێت. ئالێرەدایە کە رۆڵی توێژی سیاسی و ئینتلێجنسیای کوردی لە دەستنیشانکردنی خێری گشتی و رێگریکردن لەدروستبوونی یۆگۆسلاڤیایەکی نوێ لەرۆژهەڵاتی کوردستاندا گرنگییەکی کەموێنە وەردەگرێت. چوونکە ژیۆپۆلۆتیکی رۆژهەڵات، بەتایبەت لە ماکۆوە تا خوار موکریان، جوگرافیایەکی زۆر زۆر هەستیار و مەترسیدارەو دەشێت بەهۆی بەریەککەوتنە چاوەروانکراوەکانەوە ببێتە مەیدانی کوشتار و کۆمەڵکوژییەکی گەورە بۆ کورد. هەربۆیە هیچ بەرنامەو تەنانەت ئایدیایەکی سیاسیش بەبێ ئاوڕدانەوە لە حەقیقەتە مەترسیدارە ڕوونانە ناتوانێت ببێتە بەردی بناغەی نەخشەرێگایەکی هاوسەنگ و تەبا لەگەڵ هاوکێشەکان و هەروەها لەگەڵ خواست و زەروورەتەکانی ژیانی رۆژانەی خەڵکدا."

راگەیاندراوی کۆتایی کۆنفرانسی بۆ رۆژهەڵات لەئەنجامنامەکەیدا بانگەوازیش بۆ حەوت خاڵ دەکات کە بریتین لە:
١- کۆمەڵگەی مەدەنی پنتی سەرەکیی جووڵانەوەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان لانیکەم لە سێ دەیەی رابردوودا بووە، راپەرینی ژن، ژیان، ئازادی پێی سەڵماندین کە جەماوەری کوردستان ئامادەی تێکۆشان و بگرە فیداکاریی زۆر گەورەن، بەڵام هاوکاتیش چوونکە رێکخستنێکی تۆکمە بوونی نیە، ئەنجامەکان قەت لە ئاست هەوڵەکاندا نین. پێویستە هەموو لایەنەکان، بەتایبەت حیزبە سیاسییەکان، وێرای رێزگرتن لە بوونی سەربەخۆی کۆمەڵگەی مەدەنی و دوور لە هەوڵدان بۆ پاوانکردن و بەحیزبیکردنی دامەزراوە مەدەنی و کۆمەڵایەتییەکان، کار بۆ رێکخستنکردنی هەرچی زیاتری خەڵکی کوردستان بکەن.

٢- بەگەڕانەوە بۆ هەر هەموو ئەزموونە مێژووییەکان، یەکریزی و یەکگرتوویی خالی هەرە سەرەکییە بۆ هەرجۆرە تێکۆشان و یارییەک لە گۆرەپانی سیاسیی و یاسایی دا. هەموو حیزب و دەستەبژێر و لایەنەکان بەشێوەی زارەکی ددان بەم زەروورەتەدا دەنێن، بەڵام بە کردەوە کەمترین هەنگاوی بۆ هەڵدەگیرێت و بگرە دژایەتیی ئاشکرا و شاراوەیشی لەگەڵ دەکرێت. لێرەوە داوا لە هەموو هێز و لایەنە کاریگەرەکانی کوردستان دەکەین بەدەم داخوازیی ڕەوای خەڵکەوە بێن و کۆتایی بە چەندبەرەکی و لێکترازان بهێنن و بۆ یەکریزی و یەکگرتوویی لە فۆرمێکی رێکخراوەییدا هەنگاوی کرداری بنێن.

٣- داوا لە هێزەکانی کوردستان دەکەین پاش پێکهێنانی بەرە یان پلاتفۆرمێکی ناوخۆیی، هەوڵەکانیان بۆ دروستکردنی فۆرمێکی هاوشێوە بۆ هێزە ئۆپۆزسیۆنەکانی دیکەی ئێران، لەپێکهاتە و گرووپە نەتەوەییەکانەوە هەتا لایەنە سەرانسەرییەکان، بخەنە گەڕ. ئەمەیش بەدیاریکردنی کۆمەڵە پێوەرێکی وەک دیمۆکراتبوون و ئازادیخوازبوون و دووربوون لە هەرچەشنە پاوانخوازییەکی فاشیستی یان ئیستیبدادی.

٤- لەدرێژەی ئەم هەوڵەی ئێستا و ئەم کۆنفرانسەدا، هەوڵ دەدرێت لەداهاتوودا کۆنفرانسێکی نەتەوەیی دیکە بۆ سەرجەم حیزبە سیاسییەکانی رۆژهەڵات گرێ بدرێت، ئەمەیش بە مەبەستی یەکگرتوویی و خۆتەیارکردن بۆ رووبەرووبوونەوەی هەموو ئەو گۆرانکاریانەی پێ دەچێ لەداهاتووی نزیکدا لە رۆژهەڵاتی کوردستان و ئێران بێنە ئاراوە. هەروەها بەو مەبەستە کە کوردستان خۆی رووداو خوڵقێن بێت نەک ئەوەی هەمیشە پەرچەکدارێک بێت لەبەرامبەر رووداوەکاندا. هەربۆیە داوا لە هەموو حیزب و لایەنەکان دەکەین بەدەم بانگەوازی کۆنفرانسی داهاتووەوە بێن و بەرپرسیارێتیی مێژوویی خۆیان لەم دۆخە هەستیارەدا بە کردەوە جێبەجێ بکەن.

٥- داوا دەکەین پێشوازی و پەلە بکرێت لە گرێدانی کۆنفرانسێکدا بۆ سەرجەم حیزب و هێزەکانی هەر هەموو بەشەکانی کوردستان بە مەبەستی دارشتنی جومگە بنچینەییەکانی سیاسەتێکی ستراتیژیک و گشتگیر بۆ ئاسایشی نیشتمانی و بەرژەوەندییە باڵاکانی کوردستان.

٦- کار بکرێت بۆ دروستکردنی ناوەند یان ژوورێکی توێژینەوەو راوێژکاریی زانستی و ئاکادیمیک کە پێکهاتبێت لە خاوەنڕایانی لێهاتووی ناوخۆ و دەرەوە لە بوارە جیاوازەکاندا، ئەمەیش بە مەبەستی توێژینەوەی بەردەوام بۆ زەروورەت و ئەگەرەکانی بەردەم جووڵانەوەی سیاسی-کۆمەڵایەتیی کوردستان لە ئێستە و داهاتوودا.

٧- بە لەبەرچاوگرتنی راپەرینی ژن، ژیان، ئازادی و توانا کەموێنەکانی ئەو دروشم و ئایدیایە، پێویستە لە پرۆسەی بڕیاردان و لەهەموو رێکخراوەکانی بەستێنی سیاسەت و کۆمەڵگای مەدەنیدا، ژنان خاوەنی پێگەو رۆڵی کەسێتی و یاسایی خۆیان بن. هەربۆیە داوا لەهەموو حیزب و رێکخراوە سیاسییەکانی دەکەین، هەنگاوی جیدی و کرداری بۆ ئەم مەبەستە بگرنە بەر.